Ningbaw Ningla langai mi a lam bai myit dum ai ngu ai gaw lachyum grai sung ai. Hpa majaw nga yang myit jasat Hkringhtawng jaw da ai majaw rai nga ai.
Tinang a gam maka tinang daw dan hparan la’ Self-determination ngu ai gaw Ningbaw Kaba Maran Brang Seng jaw tawn ai hkringhtawng rai nga ai. Shi nan mung, Ji Wa ni a hkringhtawng hpe kashu kasha ni myit dum hkrang shapraw na,‑‑‑ na chying wa ra sharawng wu ai.
Ndai myit dum masat laika gaw dai ni na ban prat nnan na Ramma ni hpe myit dinglik shangun ai lam majing re. Ningbaw Kaba a matsun mungga ni hpe madat mara hkan sa yang shawng lam de myit mada shara naw mu na ga ai.
Pandung shadaw mu ai amyu tai ga.
Tinang a gam maka tinang daw dan hparan la lu hkra shakut ga.
Numdaw 1
Shangai Chyinghkai Prat Pra Wa ai Lam
Sara kaba Maran Brang Seng a kanu kawa, shangai shara; -
1. Shangai chyinghkai kawa -Maran Kam Hpang
2. Shangai chyinghkai kanu - Marip Hpauwa Lu Htoi
3. Shangai shara - - Hpakant Ginwang, Nma Yang Mare
4. Shangai ai shaning - -1931 ning, June 16 ya.
Numdaw 2
Jawng Ma Prat
1939 ning, Sinlum jawng kaw jawng kaji lung sai. 1940 ning hta Myitkyina K.B.H.S de bai lung sai. 1942 ning hta tsang 2 awng la sai hte Japan majan bai du, mung hten mat sai majaw, jawng n lung mat sai. Manhkring mare kaw nna Chyinghkrang hka hku de hprawng makoi lagyim ai hpyen hprawng ruyak kyindut hkrai chyat nga ai.
Numdaw 3
Mungkan e Sa Pra Yang, Shawng Nnan Hkrum Sha ai Maroi Nni Masin N Si ai Lam
1944 ning, Chyinghkrang hka hku e jawm hprawng makoi nga ai shara kaw Hpetsit Japan gumshem hpyenla ni hte Myen Dahkin Tin Hpung ni wa du pru ai hte yawng hpe adup abyen zingri zingrat shamyit ma ai. Arung arai yawng mya magawn la, nga leng kaw gawng mara nna Kawa Doi Sarawun Brang Doi hpe maga mi, Bai Kawa Doi Maran E La hpe maga mi de shachya nna dumsu shatai let gang garawt shangun, shingna hte chyang mu ngu abyen adup rai mat wa sai. Kanu dim gaw hkrap gyek let, hkum adup hkum kayat ngu, hkan je yang, nhtang abyen dat, shadang sha Brang Seng wa, Wa yan hpe dai hku hkum zingri ya ngu yang, grai tsan ai de magra jinghkyen kamawng kau dat re lam hkam sha sai. Kawa Doi tsi sarawun hkrum ai, ndai zawn re tawt lai roi rip ai hpa baw hpan hpe raitim, Sara kaba Maran Brang Seng wa n ju ai maroi nni ai lam kraw kata kaw rawng da hpang sai wa re.
Numdaw 4
Jawng Bai Lung Sai
1946 ning Manhkring e Kanu Dim sarawun Brang Doi jan Nang Seng kaw nga nna jawng bai matut lung sai. 1948 ning hta tsang 8 awng la lu sai, 1950 ning hta tsang shi awng la lu sai. Tsang shi jawng ma lahkawng sha awng ma ai. Tsang 10 awng ai hpang, Myitkyina e tsang 11 lung na jawng n nga mat sai majaw Yangung de sumtsan jawng sa lung na jarik gumhpraw tam ra sai. Ram manang Waw Ta hte rau gumhpraw lap 300/- hkoi la, bawm yam mari gun, Maji bum de tawk sa mat wa, maitau ru kabye hkrup, 2,3 ya nam mali kata e dam dauyin, nat ndang jahtung ni hte kayau gumchya hkawm, tsam mari Danai hka du nga kapaw gun nna wa dut tim, lap 300/- hka wa kau yang, shan lu la ai gumhpraw gaw hkiba jamjau kau ai hpe n dep kapa lu sai. Raitim yakhkak ai masa e dip ka-up da ai kaw na kanu dim mung atsawm dat ai hte Yangung de 1951 ning hta rawt sai. Dakkasu jawng ngu ai sa du sharin sai.
Yangung e jawng lung ai 5 ning ngu na 1955 ning hta B.A; B.Ed; Digari janmau gup la lu hkra shakut nu ai. Ndai 5 ning laman Yangung e jawng lung ai nhtoi pawng mahkra hta lani mi na nhtoi langai mi hpe Maran Brang Seng a bawnu hta si wa hkra malap kau mayu tim, n prai hkraw n malap hkraw ai lam langai mi gaw hpun pyen gawk kalak gyepdin sha din kau, jawng a byak aje langai mi gup kau rai, jawng sa wa ai lam kaw, kaga jawng ma ni jawn sa ai taukawk mawdaw hte gawt awi lai wa ai hte jawng la wa Maran Brang Seng a jawng sumpan gaw lam de poi marawng mat wa sai hte mawdaw jawn ai jawng ma ni gaw marawn jahtau mani lai mat wa ai, dai shaloi jang, Dakkasu jawng la wa Maran Brang Seng gaw, lamu kata, ga a ntsa Nu yan Wa a shadang Brang Seng ngai wa, kaga jawng ma ni hta n bung manang ni taukawk mawdaw hta awut mat wa, ngai gaw hpunpyen kawkkalak din nna, mala la nga hkam sha yak nga ni ai, myit n gut dik let myi prwi pru kau sai. Shakut na myit n-gun grau shadat mat wa sai. Shakut ai hte maren B.A; B.Ed awng ai hte rau British London Hensus de hpaji sa matut sharin na lata la hkrum sai. Raitim arang gumhpraw n dep lu ai majaw, htawm hpang nye a kasha prat hta she sa du sharin la dam nu ga, ngu jat lung wa ding yang rai nga ai Digari atsang ni hpe bawnu atsam kade naw ngam tim, nga ngam malap ai zawn, n-gun awoi la let, hkra di kau sai.
Numdaw 5
Ma Prat Jawng Lung Ten Na
Shakut Shaja ai Lam
Anhte a Sara kaba Maran Brang Seng gaw shi a jawng ma prat hta n rau n htau nhtu ningwa, shanghkawp, shingban ni hta rau, galoi mung nga ra ai.
Hpun hta, hka ja, mam htu, shat shadu, wa yaw, nga rem, n hku bungli, shinggan bungli yawng shi a lata hta rai lu ai. Hpun hta dut ai aten law law ning re ai hta, lahpawt mi na gaw, Myitkyina mare grup tim hpun kadai n mari ya ai, jan law jawng sa hpang hkrat wa, hpaji Du Gawlu Lu a ndaw hku htaw lai wa yang Brang Seng nang jawng lung ten du wa nga sayang kaning rai hpun naw htaw hkawm nga nta? nga san ai, shaloi Sarama e dai hpawt tup n lu dut ai ngu tsun dat ai shaloi ndai de htaw wa rit gumhpraw lap 10/- ting hkap jaw, shat mung hkap jaw sha dat re ai hpe shi si wa ai ten du hkra chyeju dum ga atsun nga ai. Wenyi hta mung chyeju a dum nga na re.
Jawng dat ten, masha yawng n mai lata la ai Myitkyina Aye Beng Rung kata e layit pa gang ai bungli galaw lu nu ai. Jahpawt rung hpaw ai ten kaw nna shana de rung pat ai ten du hkra n sim n sa gang kalap ra ai. Jawng ma Brang Seng wa layit gang nga yang, rung masha ni gaw hkausoi, muk hpalap lu sha, rai myit dik nga ma ai. Layit gang ai Brang Seng wa gaw sha mayu dik ai raitim, n jaw sha ma ai majaw, mayen kaman sha ma-ut let, bungli garum lawm ai sha tai mat sai.
Jawng ma Maran Brang Seng gaw, Dakkasu jawng lung ai aten hta laban nhtoi hpe n hprai hkra, Hkristan makam masham hta myit maju jung ai. Sunday School sharin ya ai hte makam masham lam hte seng nna, myi jahpaw jahprang jasu sharawt shakut lai wa sai. Matsan mayan re ai hpe tsawra n-gun jaw chye ai laikyang gaw kaji ten kaw nna, rawng ai wa re.
Numdaw 6
Jawng Sara Galaw ai Ten
1955-1956 ning, Myitkyina K.B.H.S jawng hta lahta tsang jawng sara hte Boarder Up amu galaw ai. 1957- 1958 ning, hta ningtau Jawng Up galaw sai. 1959 – 1963 March shata du hkra Jawng Up amu galaw sai.
Numdaw 7
Dinghku Shang ai Lam
1960 ning, November shata 12 ya hta Duwa Nahpaw Tu hte Du jan Hpaudau Kaw yan a shayi sha, Nahpaw Kaw Mai hpe hkungran la nna dinghku de sai.
Numdaw 8
Tinang Amyu Sha Ni hpe Kahkyin Magang Wa ai lam
1958-1959 ning, Myitkyina kaw Jawng Up galaw nga ai ten hta Wunpawng Htunghking Sharawt Hpung woi hpaw hpang wa ai hta, Sara kaba wa shi nan Hpung a Ningbaw lit la ai hte, Duwa Lakoi Tu Amu Madu tai ya na Salang Kaba Samda La Awng ni lawm rai, hpang wa masai. 1959 ning hta Kayin mung de nna lung wa ai General Zau Seng (Tinang Shanglawt Hpung) hpe nnan woi hpaw shakut lai wa sai Sara kaba gaw Sara Kaba Maran Brang Seng a nta e wa yup nna, shanglawt jawm shakut na lam jawm bawngban ma ai. (Lachyum gaw Sara Kaba hta hpyen ngau jawng ma mahkawng da chyalu rai nga ai) 1960 ning hta K.B.H.S na jawng ma kaba ni hpe sharawt dat magang wa sai. 1961 ning October shata hta Myitkyina ga de Bukda mungdan shabyin na matu kasu lung wa ai shaloi, jawng ma n-gun, mung shawa n-gun madun let, woi ninghkap lai wa sai. 1961 ning jawng ma ni nam de shang wa ding yang rai mat wa ai majaw, Sara kaba Maran Brang Seng ngu ai wa hpe Hpyen Kin-yu Dap ni ding yang zawng shing dang kau sai. Hpakant de nta wa galaw na matu, Du Salang tsawmra mi hpe pahkam hkam shangun nna dum nta hpe wa galaw da sai. Nta galaw ngut ai hte dingshawn garai n shang yang;
Numdaw 9
Shanglawt Dap De Tawm Hprang
1963 ning October shata 6 ya shana nta na lahkawng raitim langai sha rai nga ai, dinghku num nnan jan hpe kau da, nta hting wung hting-wai na n sin lungmaw hpe kau da, Kumba Yaw Hpung ni sa woi la ai hte rau nam kata Shanglawt Dap de rai mat wa sai 1967 ning June shata hta Sinpraw Jinghku Mungdan de majen je shang wa yu na matu ntsa na lit jaw ai hte maren, myit rum marai 40 hte lai di bang wa yu yang, shara 23 lang agying hkap jep jen katut ai. Manang ni kaw na alak mi garan shaw la nna, san jep dinglik hkam sha sai. Myit galu nden atsam dat let tsun htai dan ai, Karai Kasang kaw akyu hpyi shakut ai majaw sha hkrun lam ni hpe lai di lu ai. Bejing de du nna, Chyu In Lai hte hkrum yu sai. Anhte Wunpawng sha ni a mung masa lam yan hpe tsun hkai dan lu sai. Miwa mung hkringmang daju Chyu In Lai mung anhte a mung masa hpe chye na ya ai rai nna, Miwa mung kaw nna awng dang ai hku tinang a mungdan de bai n htang wa lu sai, dai aten hta lawm ai Du kaba n kau mi dai ni du naw shakut shaja ding yang rai nga ai. 1967 ning aten hta Salang Kaba Brang Seng gaw, Dingdung Ginwang Ginjaw Du, Maigan Makyit Mahkai Dap lit hkam , Gumhpraw Sutgan Dap lit hkam bungli gun hpai ai aten hta maigan de shakut pru ai re, Sinpraw maga Miwa mung de pru pru shang shang rai hku hkau nga yang, 1969 ning hta bai shang ai lang gaw, Hpyin Yang kaw shata 2 hkap shagyip shingdang kau hkrum ai majaw, ram ram myit ru myit kaji myit prwi pru kau ai ten hta Karai Kasang kaw akyu hpyi n-gun la shakut ai majaw, hpang e awng dang lam bai lu la sai.
Amyu n bung, ga n bung, masa n bung mungdan kaga re ai shara katsing kalang kaw, tinang a mung masa hpe myit ra ai hku sa shabyin la lu ai gaw, mau hpa shaman chyeju rai sai.
1972 ning hta India mung jarit de sa na matu, Du Kaba Zau Tu shaga dat ai majaw, sa wa ai shaloi lam kaw hpyen ni chyip chyip hkap, nna 3 ya tup nam kata jawm shingbyi rawng ma ai. Kaning n di mat ai majaw, Column Commander Nmai Naw Hpung ni gaw akyu hpyi n gun la rai hpyen ni hkap nga ai hpe gasat gap di lai wa na matu, mawdaw lam de gat pru wa yang marang kaba mung, myihprap hte shoi, mu hte dem, rai htu wa ai ten hta hpyen ni shanhte a kaduk e n hkap ai sha marang hkoi ai ten du hkra kaga shara de htawt mat ma ai. Dai aten hta Maran Brang Seng ni hpung gaw, mawdaw lam hpe gat lai di mat wa ma ai. Salang Kaba Brang Seng ni hpung gaw myit ai kaw du sai majaw, Karai Kasang a chyeju hpe shakawn nu ai. 1974 ning hta Dingda Ginwang Ginjaw de bai sa gawan ai ten hta mung magyi magaw ayak ahkak rai sa du kau da nu ai.
Numdaw 10
Tingnyang Up Ningbaw kaba Lit Lu ai Hpang, Mungdan Kata Shamu Shamawt ai Lam
1976 ning January shata hta Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpung Ginjaw Komiti Tingnyang Up hte Wunpawng mungdan Shanglawt Kongsi Ningbaw lit ap ya ai hpe hkap la gun hpai mat wa sai. 1976 ning hta Myen mung kata rawt malan ai amyu hpung shada gasat hkat nga na malai shaga gahkyin gumdin myit jahkrum n-gun gunhpawn nna, Tai hpyen wa hpe tang du hkra gasat shamyit na matu yaw shada let, Myen mung Kumnyunit Dahkin Ba Ting Tin woi awn ai hpung hta sinpraw jarit shara mi kaw gap hkat jahkring ta masat htu la lu sai. 1977 ning hta atsang 3 Cadre bungli woi hpaw gahkyin hka ja nna n gun atsam ram ram woi jat la lu sai. 1979 – 1980 ningkaw nna Sara kaba Maran Bang Seng nan Dat Kasa Hpung hpe woi awn let, Myen Hpyen Asuya hte mungdan ngwi pyaw simsa lam a matu Yanggung mare de sa du nhtawm woi awn bawngban lai wa sai. Myen hpyen Asuya hku nna, dai aten hta mungdan hpe woi jasim jasa na matu, atsam garai n rawng ai majaw Sara kaba Brang Seng kaw nna sim sa lam woi tam ai hpe jahten kau ya masai. 1982 ning hta Tinang a amyu hte mungdan a gritnem nga ai sut masa hpe sharawt shatsaw galu kaba myit hpaw wa lu na matu yaw shada le, lungseng gat lawk hpe jinghku Miwa mungdan kaw nna Yunan mungdaw kata de du hkra hpaw tawn da lu sai.
N.D.F Hpung hpe woi hpaw ai Ningbaw kaba
1983 ning hta tinang a mungdan kata hta matut mahkai hkawmsa loi na matu, Miwa mungdan Ginwang Asuya hte bawngban nna jarit mayan mawdaw lam ni hpe jahkrang la lu sai. 1984 ning hta bum ga de nga ai amyu sha ni yawng hpe gahkyin gumdin myit woi jahkrum let, N.D.F ngu ai hpyen hpung woi hpaw la lu sai. 1985 ning hta NDF Dat kasa Hpung yawng hpe tinang a Ginjaw Pa Jau Ginra kaw nan zuphpawng kaba woi hpawng kahkyin la lu sai.
Numdaw 11
Sumtsan Maigan Hkrun Lam
Sara kaba Brang Seng gaw mungdan kata majan hpe gara hku shangut mai na kun? ngu ai hpe Dap hpawm hte maigan mungdan ni de lam tam karum hpyi mat wa lu na matu, Wunpawng mungdan kaw nna 1986 ning November 6 ya hta Pa Jau Ginjaw kaw nna lagaw hku rawt mat wa sai. Shata 6 tup laman gasat poi law law hta Myen hpyen ni a lapran hku lai di let, tsam mari tsam mara Thai mungdan lamu ga jarit de du yu wa sai. NDF a Second Congress Zuphpawng kaba kaw shang lawm da sai. 1986 ning hta Myen Mung Dingdung Daw National Democratic Front (NDF) a Northern Zone Tingnyang Up galaw lai wa sai. Myen mung kata e mung chying shawa dawtsa ni ru yak jam jau, si hkrung si htan tsin yam hkrum sha nga ai lam ni hpe hkan tsun hparan dan nhtawm, maigan mungdan ni hku nna Myen mung a lam hpe jawm myit jawm karum la na matu, ga saw shakut lai wa sai hte garum ntum tsi mawan, malu masha, hpun nba ni hpe mung lu la sai.
Ya ndai gap hkat jahkring ai atsang de du na matu 1989 ning, kaw nna Myen mung kata e prat ban hte ban n hparan shangut mai ai mung masa manghkang hpe hparan jasan wa lu na matu, Myen mung ting kaw gasat gala lam shawng jasim ra ai ngu, ningmu hte gasat gala jasim lu na matu lapran salang ni hpe SLORC de dat dat, bai wa dat, maigan mungdan kaw mung, tinang a mungdan kaw mung, 10 ning jang n yup n sha shakut ai majaw ya ndai mung masa madang du mat wa sai rai.
Tinang a mungdan hte tinang amyu rawt galu kaba wa na lam hpe akyu n jaw ai, grit nem matsan mayan jahkrum nga ai ka-ni hpe pat kau lu na matu hte maigan de n dau shabra chye shangun lu na matu, 1991 ning September shata hta woi galaw hpang sai. Tinang K.I.O hte SLORC gasat gala jasim lam bawng ban myit hkrum wa lu ai aten 1993 ning, October shata e Sara kaba Maran Brang Seng gaw machyi makaw kaba hkrum hpang sai. Tsi lajang nna ram ram mai tsai wa ai aten hta 1994 ning, July shata 29 ya shani akajawng sha bai machyi wa ai majaw, tsirung kaw bai tsi lajang nga sai. Grau grau, machyi sawng mat wa ai rai nna, n lu tsi shamai la mat sai majaw, 1994 ning August shata (8) ya shana akying 11:00 pm aten hta Wunpawng sha ni a tsawra hkungga la ra ai Sara kaba Maran Brang Seng gaw Madu Yesu a lahpyen shingnip hta yup pyaw mat wa sai.
Ningbaw, Kaba Maran Brang Seng gaw tinang a dum nta masha ni , manaw manang makyin jinghku ni lawu tsang magam gun kaji kaba ni hpe lachyen lahka myit kachyi mung n rawng ai. Matsan Chyahkrai gaida, shingkra n ginhka yawng mayawng a ntsa e tsawra shawang myit dam lada nga ai. Tinggyeng sut gan myit marin ai lam n nga ai sha, tinang a hkum kaw na labu palawng gyepdin, ta hkawn hkying (Na yi) kaning re ai arung arai hpe raitim, ra kadawn nga ai wa hpe mu jang, shi lang nga ai arai hpe raw jaw ya nga ai. Dai ni shi a atsam marai, hkum hkrang asak hpe wunpawng amyu sha ni a matu mara, htani htana raw jaw asak nawng kau da nu ai law.
Numdaw 12
DAI NI ANHTE NI BAI Dumshai ga,
HKRINGHTAWNG SHACHYAWT LA GA
Sara kaba Maran Brang Seng gaw 1994 August shata (8) ya shani mungkan ga na n nga mat wa sai. Dai aten hta Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpung hte Ginjaw Komiti a Tingnyang Up rai nna Wunpawng Mungdan Shanglawt Kongsi a Sara kaba mung rai nga ai.
Ndai Sara kaba Maran Brang Seng a lam hpe na yu ai ni, sawk sagawn yu ai ni, kadai raitimung shi hpe n tsawra ai kadai n nga nga ai. Shi hpe n yu mangoi ai ni kadai mung n nga nga ai.
Hpa majaw nga yang shi tsawra la ai amyu masha ni hpe sin mak dik aten ni hta shi woi lai wa sai mung masha ni hkrum hkra ai tsin yam law law hte yawn hkyen myi prwi pru ai ten ni hta mung shi nan hkam sha lawm let woi lakawn wa sai. Ndai gaw Wunpawng sha ni a labau hta laklai ai lam langai rai nga sai.
Dai hte maren, yak hkak lam kade mi nga timung, shi tsaw ra ai amyu masha ni hpe lam amyu myu, myit galu kaba hte matsun madun tawn da lai wa nu ai. Dai matsun maroi ni gaw shingran sha n rai, lani mi teng sha byin wa na rai nga ai.
Aten ladaw kadun mi hpe labau ngu n masat lu ai hte maren, tengman ai hpe koi yen nna labau hpe n mai shalat nga ai.
Lam langai mi Wunpawng sha ni a salum hta nachying hkam sha shangun ai lam nga nga ai. Shi hta atsam grai kaba nna chyalai n-gun rawng nga ai. Dai majaw “Wunpawng Mungdan ngu ai hpe tsaw ai hpraw san myit” rai nga ai.
Dai hpraw san myit gaw Sara kaba Maran Brang Seng a pandung shadaw rai sai. “Wunpawng Mungdan” ngu ai amying ningsang hta tara maigan ni ka-up la kau ai kaw nna anhte zawn kaji kadun la ai amyu ni lu la na ahkaw ahkang hkrat sum mat wa sai.
Ndai lam gaw Sara kaba a kraw kata hta hkam sha yak la ai lam langai mi rai nga ai. Dai majaw hkrat sum nga ai amyu sha ni a ahkaw ahkang hpe lu la hkra mungdan pinra de sit sa nhtawm woi shakut lai wa sai. Amyu sha ni a ahkaw ahkang lam hpe mahkawp sa wa ra ai majaw, sit sa ai lahkam ni hta majan mahpan lam ni koi yen n mai nga ai. Rai timung shi shatawng shada ai ahkaw ahkang lam gaw ding yang n yit n shai shawng lam de numshawn shaw lai wa sai.
Wunpawng amyu sha ni a Shanglawt ahkang aya shamu shamawt ai labau hpe bai nhtang yu dat ai shaloi Du Kaba Gen. Zau Seng gaw npawt nhpang gaw de ai wa rai sai ngu Wunpawng a labau hta grin nga na sai.
Sara kaba Maran Brang Seng gaw Tinang a ahkang aya tinang gaw gap hparan mat wa na lam hta da kring da lang lam woi ai wa rai nga ai ngu masat tawn na sai. Dai hpang, Ningbaw kaba Nhkum Zau Mai, matut nna bai woi awn nhtawm, Ningbaw kaba Lamung Tu Jai gaw ya yang na Shanglawt Wuhpung ting hte amyu sha ni a gam maka hpe matut woi awn nga ai wa rai nga ai.
Ndai ningbaw ningla ni mu mada ai shingran gaw Wunpawng amyu sha ni a myit kraw kata hta kanu a hkritung na ma lani hte lani asak kung, kung hpan kaba wa ai zawn rai nga ai. Dai sha n ga, lani mi na aten hta teng sha myit ai chyaw hkrang shapraw sa wa lu na re ngu kam nga ga ai. Ndai lam gaw kadai mung koi yen lu na n rai.
Sara kaba a Matsun Maroi
1. Anhte bum nga masha ni a ahkaw ahkang gaw tinang nan ti nang a kam maka hpe gaw gap la ra ai.
( Self-determination ). Kadai hpe n mai kam ai.
2. Nai si mai sha ai nanhte Kachin amyu ni shanglawt kasat ai gaw mai byin na nit ni nga ai ga hkaw gaw Sara kaba a kraw kata ju rawng nga ai, maroi nni ai ga rai nga ai.
3. Sara kaba shadum ai ga hta “ Mung shawa hte Shanglawt Asuya gaw hka hte nga zawn rai ra ai” nga matsun ai.
4. Masha ngu ai gaw laning mi hta lahkawng lang ti nang a ra rawng shut hpyit ai lam hpe sharai ra ai. Dai nhtoi ni gaw Shangai N htoi du ai shani kalang, Shaning Ningnan nhtoi shani kalang re.
5. Simsa lam la nna mung hpawm a matu jet ai gaw da tara byin tai wa hkra Myen mungdan na amyu sha ni yawng shanglawm ai moi na Panglung Zuphpawng zawn re ai naw galaw ra nga ai. ( July 26, 1994)
6. Myen mung a gam maka gaw anhte Wunpawng sha ni n woi hparan yang n mai ai hpe matsing da mu.
Ga Hpungdim
Sara kaba Maran Brang Seng n nga mat sai lam mungkan shiga - Thai Mungdan Bangkok Post, The Nation shilaika hta - Mung Masa Kung Kyang ai wa, Ga shaga ram ai wa, Shilaika sara ni hte English ga hku sanhtai ningtawn ai wa, Masha hte hku hkau chye ai wa, Galoi mung zet maja nna tinang a bungli hpe shakut ai wa nga ka da ai majaw arawng la hpa rai sai law. Kadai hpe mung kaji kaba nnga hku hkau shaga n-gun jaw chye ai hte hpaji jaw ai , manang ni tinang maga de na ni yawng hpe kabu gara hkap la chye ai wa mung rai nga ai hpe dai ni anhte kadai raiti mung myit dum mai nga ai.
Lai wa sai (10) ning jan hta n nga mat wa ai Sara kaba gaw ngam nga ai myit rum manang ni hpe ngwi pyaw simsa ai mung hpawm mungdan byin tai wa hkra matut nna woi awn sa wa na shi ra sharawng nga ai. Wunpawng mungdan mung shawa hte Wunpawng Mungdan Shanglawt Asuya gaw tinang a kam maka hpe gwi gwi gyin shalat lu na re ngu ai hpe mung kam ai. Ndai zawn byin tai lu na matu Shanglawt Asuya hte Mung shawa yawng lata gin dun nna myit galu kaba ai hte ladat jaw jaw hte sa wa na lam aja awa myit mada ai hpe dai ni bai myit dum mai nga ai law.
Shamyet shanat laika ni....
1. Laning mi ladu hkrum KIO Ginjaw ka shabra ai Ningbaw Kaba Labau
2. Ningbaw Kaba Labau (ROKA - T), 1994.
3. Du Kaba James Lum Dau - Ningbaw Kaba Maran Brang Seng.
4. Sumla - Dum nta masha ni.
